Rynek pracy

Rynek pracy to wszystkie aspekty związane z kształtowaniem podaży i popytu na pracę. Rynek pracy obejmuje zarówno warunki realizacji transakcji pomiędzy stronami, czyli tą, która oferuje pracę (pracobiorcami) i tą, która jest nabywcą pracy (pracodawcami).

Rynek pracy stanowi szczególny przypadek rynku w rozumieniu ogólnym. Rynek pracy oferuje usługę pracy, gdzie stroną podaży (sprzedającą) są osoby gotowe do realizacji pracy, podczas gdy stroną popytu (kupującą) są przedsiębiorstwa (pracodawcy). Elementami rynku pracy są:

• zasoby, obejmujące kapitał ludzki wraz z jego wykorzystaniem, co uwzględnia podziały ze względu na wykształcenie, wiek, kategorie zdrowotne, itp.;
• pracownicy, który należą według kryterium zatrudnienia do konkretnych sektorów gospodarki, co znajduje swoje odzwierciedlenie we wskaźnikach zatrudnienia;
• wielkość oraz struktura bezrobocia.

Rynek pracy jest uzależniony od dwóch kluczowych czynników, czyli podaży pracy i popytu na pracę. Pierwszy z tych elementów, którym jest podaż pracy, to dostępne na rynku pracy zasoby siły roboczej, czyli wszystkie osoby w danym momencie zatrudnione lub szukające zatrudnienia w zamian za określoną płacę. Z kolei drugi element to popyt na pracę, czyli zapotrzebowanie na pracę ze strony pracodawców, które odpowiada liczbie osób, którą pracodawcy mogą i chcą zatrudnić za daną stawkę wynagrodzenia. Pracownicy i pracodawcy stanowią aktywnych uczestników rynku pracy. [źródło: 1]

Warto jednak pamiętać, że aktywnymi uczestnikami rynku pracy, którzy mogą kształtować jego funkcjonowanie są nie tylko pracodawcy i pracownicy, ale również szereg innych instytucji takich jak:

• publiczne instytucje rynku pracy (np. Urzędy Pracy);
• agencje zatrudnienia;
• instytucje szkoleniowe wspomagające rozwój pracowników szukających pracy;
• instytucje dialogu społecznego.

Ważnym pojęciem w kontekście rynku pracy jest wiek produkcyjny. Możliwe jest odwołanie się tu do różnych definicji wieku produkcyjnego, jednak najczęściej spotykaną definicją jest grupa osób w wieku od 18 do 59 lub do 64 lat.

1. red. W. Jarmołowicz „Przemiany na współczesnym rynku pracy”, Poznań 2008, Wydawnictwo Forum Naukowe, str. 226.