Rozmiar zjawiska bezrobocia, jego skutki i istota problematyki z nim związanej rodzi istotną potrzebę przeciwdziałania jego powstawaniu. Podstawowe narzędzia i możliwości związane z przeciwdziałaniem zjawisku bezrobocia są dostępne dla właściwych organów samorządu terytorialnego, ale również dla społeczności lokalnych. Możliwości te wynikają ze stosownych przepisów prawnych, do których można zaliczyć Ustawę o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, lub szereg możliwości organizacyjnych.
Podstawowe możliwości pozostające w dyspozycji władz jednostek samorządu terytorialnego, polegają na: [źródło: 1]
- tworzeniu warunków do inwestycji, co może być osiągane przez poprawianie infrastruktury technicznej i społecznej;
- pomocy w rozwijaniu małych, również rodzinnych przedsiębiorstw, stosowaniu zachęt dla rolników do tworzenia gospodarstw agroturystycznych;
- utworzeniu tak zwanego inkubatora przedsiębiorczości, umożliwiającego wymianę ważnych informacji, myśli, pomysłów, ale także doświadczeń i spostrzeżeń;
- tworzeniu uwarunkowań do podejmowania bezrobotnym pracy poza miejscem zamieszkania, co może być realizowane dzięki zwrotowi części lub całości kosztów, obejmujących dojazdy, czy zakwaterowanie, szczególnie odnosi się to do młodzieży zamieszkującej tereny wiejskie;
- działaniach związanych z usprawnianiem pośrednictwa pracy, co odnosi się do organizacji targów pracy, giełd pracy, tworzenia banków pracy, zawierających ogół ofert pracy w ujęciu regionalnym;
- przygotowaniu specjalnych ulg o charakterze podatkowym dla przedsiębiorców tworzących nowe miejsca pracy;
- współorganizowaniu klubów pracy, które zajmują się przygotowaniem specjalnych zajęć dla osób pozostających bez pracy, obejmujących przekazanie wiedzy związanej z umiejętnościami poszukiwania i znajdowania zatrudnienia;
- partycypowaniu w kosztach, obejmujących zatrudnienie osoby bezrobotnej, przepisy prawne dopuszczają zawarcie przez jednostki samorządu terytorialnego specjalnej umowy z pracodawcą, przewidującej refundację kosztów ponoszonych na składki związane z ubezpieczeniem społecznym;
- oferowaniu zatrudnienia osobom bezrobotnym w lokalnych zakładach gospodarki komunalnej. [źródło: 2]
Samorządy terytorialne nie są jedynym podmiotem dysponującym narzędziami umożliwiającymi zmniejszanie zjawiska bezrobocia. Rząd danego kraju jest zobowiązany do podejmowania zdecydowanych działań, których celem jest walka z bezrobociem, ponieważ wzrastające bezrobocie, lub bezrobocie utrzymujące się na wysokim poziomie, przy współwystępującej złej koniunkturze, jest bardzo niekorzystne. Nawet środki pozostające w dyspozycji jednostek terytorialnych, mogą nie być wystarczająco skuteczne. Podstawowymi narzędziami pozostającymi w dyspozycji państwa, zaliczyć należy:
- zmierzanie do uelastycznienia ceny pracy;
- redukowanie pozapłacowych kosztów ponoszonych przez pracodawców;
- wprowadzanie rozwiązań prawnych, mających na celu ułatwianie zwalniania pracowników;
- wprowadzanie rozwiązań, których celem jest ułatwienie rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw;
- wpływanie na zwiększenie inwestycji i wzrostu gospodarczego;
- zmniejszenie wielkości podatków i wielkości świadczeń socjalnych, które stanowią znaczne obciążenie dla pracodawców;
- działania zmierzające do liberalizowania kodeksu pracy.
Przypisy:
1. Anna Nikowska „Bezrobocie – skutki społeczne i sposoby przeciwdziałania”, Warszawa, 2002, GSH, str. 10.
2. Kazimierz Siemianowicz „Samorząd terytorialny a bezrobocie”, Warszawa, 1997, Ministerstwo Gospodarki i Pracy, pismo Rynek Pracy nr 11/97, str. 14.